COVID-19 en arbeidsgerelateerde zorg

Werkgevers hebben natuurlijk een zorgplicht. Ze zijn verplicht te zorgen voor een gezonde en veilige werkplek. De rijksoverheid heeft enkele themapagina’s over werken en ondernemen in coronatijd. Er is geen standaardwerkwijze die in elke situatie effectief is, maar houd in ieder geval rekening met het volgende:

• Combinaties van interventies werken beter dan losstaande interventies. De RIVM Corona Gedragsunit publiceerde eind februari een overzicht van interventies met behulp van communicatie, controle en het aanpassen van de context.

• Onderzoekers van de Universiteit Maastricht zagen dat er bij naleving van de maatregelen sprake kan zijn van een ‘prisoners dilemma’. Mensen gedragen zich in het belang van hun eigen gezondheid en willen in beginsel de gezondheid van anderen niet in gevaar brengen. Maar als anderen zich niet aan de regels houden, neemt de motivatie om dat zelf wel te doen snel af. Dit effect is te beperken door het eigen gezondheidsrisico te benadrukken en overtreding zo snel mogelijk tegen te gaan.

• Werkgevers kunnen medewerkers ook stimuleren om waar mogelijk thuis te werken. De overheid heeft een aantal criteria voor thuiswerken opgesteld. Hierin staan alternatieven als een werknemer niet thuis kan of wil werken. Happiness Lab onderzocht in opdracht van het ministerie van SZW met welke interventies werkgevers het thuiswerken kunnen stimuleren.

Werknemers hebben een recht op privacy op grond van de Algemene Verordening Persoonsgegevens (AVG). Een werkgever mag niet aan werknemers vragen of ze zijn gevaccineerd. Ook biedt de huidige wetgeving geen specifieke basis voor werkgevers om gegevens over coronavaccinaties van werknemers te registreren. Dit alles sluit aan bij het gegeven dat vaccinatie niet verplicht is. Een werkgever mag werknemers alleen stimuleren te om zich te laten vaccineren en mag hierbij geen druk uitoefenen.

Een bedrijfsarts mag wel vragen naar vaccinaties en andere medische gegevens als daar een goede reden voor is. Deze informatie mag hij echter niet delen met de werkgever. Een bedrijfsarts kan ook adviseren om een werknemer op een andere plek te laten werken. Bijvoorbeeld als een werknemer zich niet laat vaccineren maar wel werkt op een plek met extra gezondheidsrisico’s. Dit kan het geval zijn in een zorginstelling.